عنوان دوره آموزشی: اصول و مبانی حریق

وبینار آموزشی با حضور

جناب آقای مهندس امیر میدانی: کارشناس ارشد HSE، آتش نشان و مدرس آتش نشانی استان یزد، کارشناس بررسی علل حریق سازمان آتش نشانی استان یزد

حضور در دوره آموزشی برای عموم رایگان

هزینه دریافت گواهی نامه معتبر برای سایر شرکت کنندگان در دوره آموزشی آنلاین: 100هزار تومان

گواهی پایان دوره: گواهی پایان دوره از طرف شرکت آتی سلامت محیط و کار پویا اعطا می شود. این شرکت دارای دارای مجوز آموزشی از مرکز تحقیقات وزارت کار و سازمان فنی و حرفه ای کشور می باشد.

دوره آفلاین: اگر امکان شرکت در دوره آنلاین مبانی حریق را نداشته اید، جهت شرکت در دوره آفلاین و دریافت راهنمایی بیشتر با شماره  09190422780 تماس بگیرید تا تیم باما HSE به شما کمک کنند.

جهت دریافت جزوه آموزشی وبینار کلیک نمایید

سرفصل ها

• شناخت مفاهیم، اصطلاحات و برخی قوانین
• مثلث و هرم حریق - مثلث اطفا
• طرق مختلف انتقال حرارت
• نحوه گسترش شعله در محیط بسته
• مراحل گسترش حریق(نمودار حریق)
• نقطه شعله زنی، نقطه اشتعال
• دمای اشتغال خود به خود، پیرولز
• آشنایی پدیده های خطرناک حریق
• حدود انفجار

با عنایت به وبینار فوق، مطلب زیر می تواند برای شما مفید باشد.

اصول و مبانی حریق

حریق یکی از مخرب ترین و خطرناک ترین خطراتی است که در زندگی روزمره با آن مواجه هستیم. این می تواند صدمات قابل توجهی به اموال وارد کند، جان انسان ها را به خطر بیندازد و کل جوامع را مختل کند. بنابراین، درک علل حریق، نحوه جلوگیری از آن و نحوه واکنش در مواقع اضطراری ضروری است.

حریق  می تواند از منابع مختلفی شروع شود، از جمله:

• خطاهای الکتریکی: خطاهای الکتریکی یکی از علل اصلی حریق هستند. آنها می توانند به دلیل سیم کشی معیوب، مدارهای بیش از حد بارگذاری شده یا وسایل الکتریکی آسیب دیده ایجاد شوند.
• حوادث آشپزی: حوادث آشپزی یکی دیگر از علل شایع حریق است. رها کردن آشپزی بدون مراقبت یا استفاده از مواد قابل اشتعال در نزدیکی اجاق گاز می تواند به سرعت منجر به حریق شود.
• سیگار کشیدن: سیگار عامل مهم حریق است. دور انداختن بدون احتیاط سیگار یا کشیدن سیگار در مکان هایی که مستعد حریق هستند، می تواند باعث حریق شود.
• حریق افروزی: حریق  زدن عمدی یک عمل مجرمانه است که می تواند خسارت قابل توجهی به اموال وارد کند و جان انسان ها را به خطر بیندازد.

پیشگیری از حریق مستلزم ترکیبی از آگاهی، آموزش و اقدام است. در اینجا چند نکته برای جلوگیری از حریق وجود دارد:

• نصب آشکارسازهای دود و حریق: آشکارسازها برای تشخیص زود هنگام وقوع حریق و هشدار دادن به مردم در مورد حریق بالقوه ضروری هستند.
• اجتناب از بارگذاری بیش از حد مدارهای الکتریکی: بارگذاری بیش از حد مدارهای الکتریکی می تواند باعث خطاهای الکتریکی شود که می تواند منجر به حریق شود.
• مواد قابل اشتعال را از منابع گرما دور نگه دارید: مواد قابل اشتعال مانند پرده، کاغذ و مواد شیمیایی باید دور از منابع گرما نگهداری شوند.
• آشپزی را بدون مراقبت رها نکنید: آشپزی هرگز نباید بدون مراقبت رها شود زیرا می تواند به سرعت منجر به حریق شود.
• کپسول های حریق نشانی داشته باشید: در صورت بروز حریق  سوزی، کپسول های حریق  نشانی باید به راحتی در دسترس باشند.

مثلث حریق

حریق یک نیروی قدرتمند طبیعت است که می تواند باعث خسارات و تلفات قابل توجهی شود. یکی از قابل توجه ترین جنبه های حریق ، مثلث حریق  است که به آن هرم حریق  نیز می گویند. درک این پدیده می تواند به جلوگیری از حریق و حفظ امنیت مردم کمک کند.

مثلث حریق  یک مفهوم ساده است که سه عنصر ضروری برای شروع و ادامه سوختن حریق  را توضیح می دهد: سوخت، گرما و اکسیژن. این سه عنصر باید به نسبت مناسب وجود داشته باشند تا حریق  شعله ور شود و خود را حفظ کند.

سوخت به هر ماده ای اطلاق می شود که می تواند بسوزد، مانند چوب، کاغذ، بنزین یا گاز طبیعی. گرما انرژی مورد نیاز برای بالا بردن دمای سوخت تا نقطه اشتعال آن است. اکسیژن برای پشتیبانی از احتراق ضروری است، زیرا با سوخت واکنش می دهد تا گرما و نور تولید کند.

درک مثلث حریق  برای جلوگیری از حریق بسیار مهم است. با حذف یک یا چند عنصر، می توانید از شروع حریق جلوگیری کنید یا حریق  موجود را خاموش کنید. به عنوان مثال، می توانید با دور نگه داشتن مواد قابل اشتعال از منابع گرما، مانند اجاق گاز یا بخاری، از حریق جلوگیری کنید.

راه دیگر برای جلوگیری از حریق کنترل اکسیژن است. این کار را می توان با بستن درها و پنجره ها یا استفاده از کپسول های حریق  نشانی حاوی دی اکسید کربن یا گازهای دیگری که اکسیژن را جابجا می کنند انجام داد.

همچنین درک این نکته مهم است که مثلث حریق  می تواند در طول زمان تغییر کند. به عنوان مثال، هنگامی که حریق می سوزد، می تواند منابع سوخت نزدیک را مصرف کند و میزان سوخت موجود را کاهش دهد و نسبت سه عنصر را تغییر دهد. این امر می تواند خاموش کردن حریق  را دشوارتر کند.

روش های مختلف انتقال حرارت

هدایت

رسانایی و انتقال گرما از طریق یک ماده بدون هیچ حرکتی از خود ماده است. به عبارت دیگر گرما از طریق تماس مستقیم از یک مولکول به مولکول دیگر منتقل می شود. به عنوان مثال، هنگامی که اجاق گاز داغ را لمس می کنید، گرما از طریق رسانایی از اجاق گاز به دست شما منتقل می شود. فلزات رسانای خوبی برای گرما هستند، به همین دلیل است که معمولاً از آنها در ظروف پخت و پز استفاده می شود.

سرعت انتقال حرارت از طریق رسانایی به عوامل مختلفی از جمله هدایت حرارتی ماده، اختلاف دمای بین دو جسم و سطح تماس بستگی دارد. مواد با رسانایی حرارتی بالا، مانند فلزات، گرما را سریعتر از مواد با رسانایی حرارتی پایین مانند چوب یا پلاستیک انتقال می دهند.

همرفت

همرفت انتقال گرما از طریق یک سیال (مایع یا گاز) با حرکت آن سیال است. به عبارت دیگر، گرما با حرکت مولکول ها در یک سیال منتقل می شود. به عنوان مثال، وقتی آب را روی اجاق می‌جوشانید، گرما از طریق رسانایی از اجاق به آب منتقل می‌شود، اما سپس آب گرم شده بالا می‌آید و آب خنک‌تر فرو می‌رود و یک حرکت دایره‌ای ایجاد می‌کند که گرما را به کل دیگ منتقل می‌کند.

دو نوع همرفت وجود دارد: همرفت طبیعی و همرفت اجباری. جابجایی طبیعی زمانی اتفاق می افتد که یک سیال به دلیل تفاوت در چگالی ناشی از اختلاف دما حرکت می کند. جابجایی اجباری زمانی اتفاق می افتد که یک سیال توسط یک منبع خارجی مانند فن یا پمپ مجبور به حرکت شود.

تابش - تشعشع

تابش عبارت است از انتقال گرما از طریق امواج الکترومغناطیسی. بر خلاف رسانایی و همرفت، تابش برای انتقال گرما به محیطی نیاز ندارد. به عنوان مثال، خورشید از طریق تشعشع، زمین را گرم می کند. گرمای حریق  نیز از طریق تشعشع منتقل می شود.

همه اجسام تشعشعات ساطع می کنند، اما میزان تابش ساطع شده به درجه حرارت و تابش جسم بستگی دارد. تابش اندازه گیری میزان تابش یک جسم نسبت به یک رادیاتور کامل (یک جسم سیاه) است. اجسام با تابش زیاد تشعشعات بیشتری نسبت به اجسام با تابش کم ساطع می کنند.

مراحل گسترش حریق

1. مرحله اولیه: مرحله اولیه مرحله اولیه حریق است که در آن حریق تازه شروع شده است و هنوز اندازه آن کوچک است. در این مرحله، حریق  معمولاً توسط مقدار کمی از مواد قابل احتراق مانند جرقه یا شعله کوچک ایجاد می شود. این حریق محلی است و هنوز به سایر مناطق سرایت نکرده است. توجه به این نکته ضروری است که حریق در این مرحله همچنان با حداقل تلاش و منابع به راحتی قابل خاموش شدن است.
2. مرحله رشد: در مرحله رشد، اندازه و شدت حریق به سرعت شروع به افزایش می کند. شعله ها بزرگتر و داغتر می شوند و حریق  شروع به تولید مقادیر قابل توجهی دود می کند. همانطور که حریق  رشد می کند، سوخت بیشتری مصرف می کند و گرمای بیشتری آزاد می کند و یک چرخه خود نگهدار ایجاد می کند. حریق  همچنین ممکن است شروع به گسترش به اشیاء و سازه های مجاور کند و تهدیدی برای زندگی و اموال باشد. انجام اقدامات فوری در این مرحله برای جلوگیری از گسترش بیشتر و کنترل حریق  بسیار مهم است.
3. مرحله توسعه: مرحله کاملا توسعه یافته با شعله های شدید، درجه حرارت بالا و دود غلیظ مشخص می شود. در این مرحله حریق تمام سوخت موجود را مصرف کرده و به حداکثر اندازه و شدت خود رسیده است. حریق  ممکن است به مناطق و سازه های مجاور سرایت کرده باشد و کنترل آن را دشوار کرده است. گرمای تولید شده توسط حریق  می تواند بسیار زیاد باشد و باعث آسیب ساختاری شود و هر فردی را در مجاورت آن به خطر بیندازد. حریق  نشانان باید از تکنیک ها و تجهیزات پیشرفته اطفاء حریق  برای مقابله با حریق در این مرحله استفاده کنند.
4. مرحله زوال: در مرحله زوال، حریق شروع به از دست دادن شدت می کند و به آرامی کاهش می یابد. شعله ها کوچکتر می شوند و تولید دود کاهش می یابد. حریق  سوخت باقی مانده را مصرف می کند و در نهایت خود را خاموش می کند. با این حال، حتی در این مرحله، ممکن است هنوز محفظه هایی از گرما و مواد در حال دود شدن وجود داشته باشد که اگر به درستی خاموش نشوند، می توانند دوباره شعله ور شوند. ضروری است که منطقه را به طور کامل بررسی کنید و اطمینان حاصل کنید که همه منابع احتمالی اشتعال از بین رفته اند.
5. مرحله پس از حریق سوزی: پس از خاموش شدن حریق ، مرحله پس از حریق آغاز می شود. این مرحله شامل ارزیابی خسارت ناشی از حریق  سوزی، نجات اموال باقی مانده و انجام تحقیقات برای تعیین علت حریق است. همچنین اتخاذ تدابیری برای جلوگیری از حریق های بعدی مانند اجرای پروتکل های ایمنی حریق و آموزش افراد در زمینه پیشگیری از حریق بسیار مهم است.

درک مراحل گسترش حریق  برای اطفاء حریق  موثر و واکنش اضطراری بسیار مهم است. با شناخت ویژگی های هر مرحله، حریق  نشانان می توانند استراتژی ها و تاکتیک های مناسبی برای مقابله با حریق در مراحل مختلف ایجاد کنند. علاوه بر این، آموزش مردم در مورد اقدامات ایمنی حریق  نشانی می تواند در وهله اول از وقوع حریق جلوگیری کند. از طریق آموزش و آمادگی مستمر، می‌توانیم در جهت به حداقل رساندن اثرات مخرب حریق ‌سوزی بر جوامع خود تلاش کنیم.

"شرکت فناور آتی سلامت محیط کار و پویا(باما HSE)، دارای مجوز برگزاری دوره های آموزشی از مرکز تحقیقات و تعلیمات حفاظت فنی و بهداشت کار، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و سازمان فنی و حرفه ای کشور،مجوز کانون تبلیغات از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و مجوز فناوری تحت حمایت پارک علم و فناوری یزد می باشد."